Metrolarda da tıpkı kara araçlarında olduğu gibi manuel ve otomatik modlar bulunmaktadır. Manuel mod herkesin de tahmin edebileceği gibi makinistin ön taraftaki kolla ileri geri treni sürmesidir. Otomatik mod ise makinistin başla demekten başka hiçbir şey yapmadığı moddur. Metrolar otomatik moda alındığı zaman öndeki araçla mesafelerini elektronik sistemle korurlar ve duraklarda kendileri dururlar. Hatta şuan Türkiye’de sürücüsüz metro bile bulunmakmaktadır.
Otomatik Giden Metrolar Nasıl Çalışır
İstanbul’da bulunan altı metro hattından beşi şuan otomatik olarak çalışmaktadır. Bunun için de metro hatlarında kurulu sinyalizasyon sistemi bulunmaktadır. Sinyalizasyon sistemini metro duraklarında rayların arasında görebiliriz.
Bu haberleşme paneli metronun üzerinden geçtiği anı kaydeder. Bu sayede hangi metronun nerede olduğu tüm sistem tarafından bilinir.
Metronun Duracağı Yer Nasıl Belirlenir
Bu haberleşme panellerinin sayısı durağa gelindiği zaman artmaktadır. Metro daha önceden belirlenmiş olan panellere geldiği zaman duracağı yeri anlar ve belirlenmiş olan noktada durup kapılarını da kendi açar.
Otomatik Açılan Kapılar Geri Nasıl Kapanır
Bu noktada makinist devreye girmektedir. Tıpkı arabalarda bulunan dikiz aynası mantığında metronun başına yerleştirilmiş olan kameralarla kapılardan geçen olup olmadığı kontrol eder ve geçen kimse yoksa manuel olarak kapı kapatma işlemini gerçekleştirir.
Bu sistem metro hattına göre değişiklik gösterebilmektedir ancak mantığı aynıdır. Örneğin M2 hattında trene bağlı kamera bulunmamaktadır ancak her durağın köşe tarafında bir televizyon ekranı bulunmaktadır. Makinist tren durduğu zaman bu ekranı rahatlıkla görebilmektedir. Bu sayede kapılardan geçiş yapılıp yapılmadığını rahatça anlayabilir.
Aynı şekilde M1 hattında da makinistlerin net şekilde görebileceği tümsek aynalar bulunmaktadır. Mantığı kamerayla aynı olup kapıları görebilmeyi sağlar.
Öndeki Metroya Çarpması Nasıl Engellenir
Sistem tamamen elektronik bir sinyalizasyon sistemiyle ilerlediği için aradaki mesafe de metrolar tarafından rahatlıkla görülebilmektedir. Bir önceki metro treni belli bir mesafeden daha yakındaysa metro çalışmayı durdurmakta ve öndekinin hareket etmesini beklemektedir. Öndeki saatlerce metro hareket etmezse sırayla tünelde bulunan tüm trenler durur ancak sistem hiçbir kaza yaşanmasına izin vermez.
Sürücüsüz Metroların Sistemi Ne Kadar Farklı
Tam anlamıyla bir otonom araç olan sürücüsüz metrolar da neredeyse aynı mantıkta çalışır ancak burada kapıların kapanması ve başlama komutu da otomatik verilmektedir. Bu sebeple her durakta peron ayırıcı kapılar bulunmaktadır.
Metroya Biri Düşerse Ne Yapabiliriz
Her metro durağında sinyalizasyona bağlı birkaç tane acil durumu butonu bulunmaktadır. Aynı şekilde bu butonların hepsi araçların içinde de bulunmaktadır. Eğer olağan dışı bir durum görülürse bu butonlara basılarak metroların durdurulması sağlanabilir. Bunu yapmanızın ardından makinist bile metroyu hareket ettiremez. Zaten butona basıldığı an acil durum alarmı verilmiş olup hem durağa acil müdahale edilecek hem de makinist ile duraktaki kontrol merkezi iletişime geçecektir. Aynı şekilde butonların yanında da yetkililerle iletişime geçilebilecek iletişim hatları bulunmaktadır.
Metroda Yangın Çıkarsa Nasıl Kurtuluruz
Eğer metro durağında yangın çıkması gibi bir durum söz konusu olursa duraklarda buna karşı önlem olarak alınmış yangın panelleri bulunmaktadır. Bu paneller aleve dayanıklı malzemeden yapılmış olup ateşin duraktan dışarı çıkmasını önlemektedir. M4 hattında manuel olarak kapatılması mümkünken M5 hattında sadece otomatik olarak kapanmaktadır.
Otomatik ve Sürücüsüz Metroların Tarihi
Otomatik metroların geçmişi sinyalizasyon sistemi ve haberleşme araçları kadar eskidir. Şuan 100 yıl önce açılmış olan metrolara bile otomatik sistem entegre edilmiştir.
Bunun yanı sıra sinyalizasyonlu sistem üzerine üniversitelerde çalışan bölüme Elektronik Haberleşme denilmektedir. Bu bölümün hem teknikerlik (2 yıllık) hem de mühendislik halleri bulunmaktadır. Otomatik metrolara kadar her alana el atan bölüm hakkında bilgiye de bu bağlantıdan ulaşabilirsiniz;
İstanbul’un Tek Manuel Metro Hattı
Bu kadar ayrıntının yanında İstanbul’da 1981 yılında açılmış olan M1 hattı hala makinist kontrolünde manuel olarak çalışmaktadır. Ancak bu hatla ilgili Metro İstanbul’un kapasite arttırımı çalışması bulunmaktadır. Bu çalışma kapsamında M1 hattının sürücüsüzleştirilme çalışması bulunmaktadır. Buradan ilgili haberi görebilirsiniz.
Yorumları Göster (0)